پول فیات به ارزهای دولتی می گویند که پشتوانه طلا و نقره ندارند، بلکه ارزش آن توسط دولت صادر کننده آن تعیین می‌شود. در واقع قدرت و ثبات دولت صادر کننده و عرضه و تقاضای این پول، مشخص کننده ارزش
ارز فیات است. بسیاری از کشور ها در
حال حاضر برای خرید کالا، دریافت خدمات و سرمایه گذاری از ارز فیات که همان
پول بدون پشتوانه است استفاده می‌کنند، که جایگزین بسیار مناسبی برای پول
کالایی و طلا به شمار می‌رود.
ویژگی های ارز فیات چیست؟
- ارز فیات یک ارز دولتی است که پشتوانه طلا و نقره ندارد. (مثل دلار)
- پول فیات باعث می‌شود بانک های مرکزی کنترل بیشتری بر روی اقتصاد داشته
باشند، چرا که میزان چاپ پول در دست دولت است.
- یکی از انتقادات وارده به ارزهای فیات، افزایش تورم است، چرا که دولت ها با چاپ بیش از حد
این ارز می‌توانند باعث افزایش تورم شوند.
تاریخچه پیدایش پول فیات
تاریخچه پیدایش پول فیات به قرن 11 برمی‌گردد. اولین پول
فیات ، توسط گوبلای خان (موسس سلسله های مینگ ویوان چین) با نام چائو ایجاد شد.
سلسله مینگ چین، اولین سلسه ای بودن که از پول کاغذی استفاده کرد. همانطور
که گفته شد، این پول بدون پشتوانه است، بنابراین با افزایش چاپ این نوع
پول از طرف حکومت، تورم به وجود آمد. هرچند تلاش های بسیاری برای کاهش تورم انجام
شد، اما به اندازه کافی موفقیت آمیز نبود.
در اروپا نیز (در قرن 11 میلادی) اول پادشاه انگلستان به دلیل کاهش موجودی طلا، مجبور شد از چوب به عنوان پول استفاده کند. در فرانسه نو که همکنون قسمتی از کانادا محسوب می‌شود نیز، در قرن 17 به دلیل کمبود سکه ، از کارت های سربازان به عنوان پول استفاده شد.
اما در نهایت هدف از ایجاد پول فیات، افزایش ثبات و بالابردن
توانایی بانک مرکزی در عرضه پول بوده است. در سال 1971 پدیده ای با نام شوک نیکسون
اتفاق افتاد. ریچارد نیکسون، رییس جمهور ایالات متحده امریکا، در سال 1971 قابلیت
تبدیل دلار امریکا به طلا را به صورت یک طرفه لغو کرد ، با اینکار در واقع نیکسون
دلار را به ارز بی پشتوانه تبدیل کرد. و هم اکنون، پول هایی که در بانک های مرکزی
چاپ می‌شوند هیچ گونه پشتوانه طلایی ندارند.
برخی از افراد که از طرفداران استاندارد طلا هستند، معتقدند
که سیستم ارزی مبنی بر پشتوانه طلا، به دلیل دارا بودن یک عرض فیزیکی و با ارزش، می‌تواند
از ثبات بیشتری برخوردار باشد. از طرفی، گروهی دیگر که از طرفداران پول های فیات
هستند بر بی ثباتی ارزش طلا اعتقاد دارند. بنابراین ما در هر دو سیستم نوسان هایی
را تجربه خواهیم کرد.
مزایا و معایب پول فیات
به هر حال ایجاد پول فیات مزایا و معایب خود را دارد، به
عنوان مثال، از مزیت های این سیستم می‌توان به ذخیره راحت پول فیات به جای نگه
داری مقادیر بسیاری از طلا اشاره کرد، و یا از آنجایی که ارز فیات مبتنی بر فلزات
گران‌بها نیست، بانک‌های مرکزی در عرضه این نوع پول کنترل بیشتری دارند. اما معایب
این نوع پول را نباید نادیده گرفت چرا که علیرغم پایداری نسبی این نوع پول ،ارزهای
فیات فاقد ارزش ذاتی هستند، ارزهایی که مبتنی بر طلا بودند، به دلیل عرضه محدود
طلا، از ثبات بیشتری برخوردار بوده‌اند. اما اگر پول فیات بیش از حد تولید شود؛ پتانسیل آن پایین میآید، ارزش خود را از دست می‌دهد که این موضوع، منجر به افزایش
تورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی می‌شود.
تفاوت و شباهت ارز فیات با ارزهای دیجیتال
پول بی پشتوانه : از شباهت های ارز فیات با ارز دیجیتال می‌توانیم به بی پشتوانه بودن آنها
اشاره کنیم. البته بعضی از ارز های دیجیتال، پشتوانه طلا یا دلار دارند. بعضی هم
مانند بیت کوین؛ با محدود بودن تعداد آن، باعث پیدا کردن ارزشی مانند طلا می شود.
متمرکز و غیر متمرکز بودن : ازر فیات توسط دولت ها و همچنین بانک های مرکزی کنترل و
تولید می‌شود. اما همانطور که در مطالب قبلی عنوان کردیم، ارزهای رمزنگاری شده،
ماهیت غیر متمرکز بودن دارند.
محدودیت جغرافیایی : برای پول های فیات همیشه محدودیت جغرافیایی مطرح بوده چرا که هر دولتی نوع
پول فیال مختص به خود را تولید می‌کند، اما در ارزهای رمزنگاری شده، ما هیچ
محدودیت مرزی نداریم.
نتیجه گیری
در این مقاله ما با پول فیات آشنا شدیم، همچنین نقاط قوت و ضعف
ارزهای فیات و دیجیتال را بررسی کردیم، سوالی که ممکن است مطرح شود، این است
که آیا مزایای ذاتی ارز دیجیتال، ارزش این پول را نسبت به پول فیات بیشتر می‌کند؟
آیا ما می‌توانیم سرمایه گذاری در زمینه ارزهای دیجتال را انجام دهیم؟
اگر نگاهی به رشد بیت کوین (به عنوان یک ارزدیجیتال) از سال
2009 بیاندازیم، متوجه خواهیم شد که علی الرغم فراز و نشیب های بسیار، ارزش این
ارز در بازار بالا رفته است، اما در نهایت سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال بستگی
به تصمیم گیری نهایی شما دارد، این مسئولیت شماست که با بازبینی و تحلیل اطلاعات
سایت مای دیجیمون و یا مشاوره با کارشناسان، تصمیم بر سرمایه گذاری یا عدم
سرمایه گذاری بگیرید. ولی یک نکته را در نظر داشته باشید. به نظر همه ی کارشناسان، در آینده، ارزهای دیجیتال نسله بعدی پول های کاغذی است.